انواع سدها از ديدگاه مواد ساختمانى و ساختمان

1 -سدهاى خاكى

2 -سدهاى سنگى يا سنگريزه اى
3 -سدهاى کانکریتی غلطكي
4 -سدهای کانکریتی وزنی
5 -سدهاي کانکریتی قوسی
6 -سدهاي کانکریتی پشت بنددار
7 -سدهای غلطكی (RCC)

طبقه بندی سدها از نظر هدف 
1 -تأمين آب آبياری: ميزان آب بايد برای كشاورزی كافی و از لحاظ اقتصادی نيز توجيه پذير باشد،
كيفيت آب متناسب با محصول باشد و حتی الامكان سعی شود كه انتقال آب به صورت ثقلی صورت پذيرد. 
2 -تأمين آب آشامیدنی: ميزان آب بايد به حدی باشد كه تكافوی نيازهای آبی و افزايش احتمالی آن را
بدهد.
3 -تأمين آب صنعتی
4 -ذخيره آب
5 -توليد انرژی
6 -كنترل سيلاب: براي اين منظور بايد هزينه احداث سد با خسارت های ناشی از وقوع سيل قابل مقايسه باشد، 
 حجم مخزن بايستی به حدي باشد كه پيك سيلاب های بزرگ را تقليل دهد، 
 روش كنترل بايستی ترجيحاً خودكار باشد، 
 امنيت كافی در پايين دست مد نظر قرار گيرد

7 -استفاده تفرجگاهی: براي اين منظور بايد: 
 ذخيره آب به حدی باشد كه ضمن جبران تبخير، ارتفاع و حجم مناسب آب برای اهداف
تفرجگاهي تأمين گردد، 
 آب بايستی فاقد آلاينده باشد، 
 عمق مناسب آب بسته به نوع تفرجگاه پيشبينی شود.

8 -استفاده حيات وحش: در اين مقوله متخصصين محيط زيست بايد حتمـاً در جريـان كـار قـرار
گيرند، حجم و عمق آب بايستی به حدي باشد كه تكافوی نياز حيات وحش خصوصاً در مناطق خشك را
بدهد و سطح آب نبايستی دارای نوسانات شديد باشد، كيفيت آب مناسب باشـد و منطقـه احـداث سـد بايستي دارای غذا و پناهگاه مناسب براي حيات وحش باشد.

9 -تنظيم جريان رودخانه: در مكان های كه آب دارای تغييرات زيادی بوده و در عـين حـال از آن
براي مسائل ضروری استفاده مي گردد، تنظيم آب ضروری است و بايد طوری عمل شود كه كيفيت آب
تغيير نكند.

10 -اهداف مختلف مانند اطفای حريق، كشتي رانی، شرب دام و غيره
11 -ارتقاء كيفيت آب در پايين دست سد

-طبقه بندي سدها از نظر طراحی هيدروليكی 
1 -سدهايی كه سرريز روی بدنه سد قرار دارد. 
2 -سدهايی كه سرريز روی بدنه سد قرار ندارد. 
3 -تركيبی از دو نوع بالا

-تقسيم بندی سدها از نظر اندازه طبق تعريف كميته بين المللی سدهای بزرگ (ICOLD ،(سدها از نظر اندازه به دو گـروه سـدهایكوتاه و بزرگ تقسيم مي شوند. 
1 -سد بزرگ: به سدی گفته مي شود كه ارتفاع آن (فاصله قائم تاج سد تا پـايين تـرين سـطح پـي
عمومی آن) بيش از 15 متر باشد يا ارتفاع آن بين 10 تا 15 متر بوده و دارای يكي از شرايط زير باشد: 
الف: طول تاج آن 500 متر يا بيشتر باشد. 
ب: ظرفيت مخزن سد يك ميليون متر مكعب يا بيشتر باشد. 
ج: دبی تخليه سيلاب آن 2000 متر مكعب در ثانيه يا بيشتر باشد. 
د: سد داراي مسائل پيچيده در پي باشد، طوريكه نياز به مطالعات و راه حل خاص داشته باشد. 
ه: در طراحی سد مسائل خاص و غير معمول وجود داشته باشد. 
2 -سد كوچك: بديهی است هرگاه سدی شرايط فوق را نداشته باشد سد كوچك خواهدبود. بنابراين
سد كوچك سدی است كه ارتفاع آن كمتر از 10 متر باشد يا ارتفاع آن بين 10 تا 15 متر بـوده و تمـام
شرايط زير را نيز داشته باشد: 
الف: طول تاج آن كمتر از 500 متر باشد. 
ب: ظرفيت مخزن سد كمتر از يك ميليون متر مكعب باشد. 
ج: حداكثر دبی تخليه سيلاب آن كمتر از 2000 متر مكعب در ثانيه باشد. 
د: سد دارای مسائل مشكل يا پيچيده در پی نباشد. 
ه: در طراحی سد مسائیل خاص و غير معمول وجود نداشته باشد.

طبقه بندی سدهای خاكی از نظر همگنی

1 -سدهاي خاكی همگن (سد ساده): از يك توده همگن كه قسمت عمده آن رس و سيلت اسـت
ساخته مي شوند. خط گراديان تراوش آب در بالادست در تراز سطح درياچه و در پايين دست به علت
وجود افت فشار در تراز بستر رودخانه است. به منظور زه كشی سريع آب های بدنه سد يك زه كش در
پنجه سد تعبيه مي گردد. 
2 -سدهای خاكی غير همگن: (كه به آن مطبق يا مغزه دار هم مي گويند) معمولي ترين نوع سدهای
خاكی است كه در صورت وجود مصالح مناسب در منطقه اقتصادي تر از سـاير سد هاسـت. در ايـن
سدها قشر غير قابل نفوذ در وسط مقطع يا متمايل به طرف بالا دست قرار می گيرد و نقش آب بندی
سد را به عهده دارد.
3 -سدهای خاكی با پرده غيرقابل نفوذ: در اين نوع سد جلوگيری از حركت آب در داخل توده خاكی
توسط يك پرده غيرقابل نفوذ كه نقش يك مانع را بازی می كند و می توانـد از جـنس رس، بـتن،
آسفالت و قير باشد.

-تقسيم بندي سدها از نظر كاربری

مخزني سدهاي. 
بسياري از قديميترين سدهاي جهان به منظور كنترل سيلاب احداث گرديـده بودنـد . سـدهاي
مخزني غالباً چند منظوره بوده و براي اهدافي چون آبياري، تامين آب شرب، توليد برق، مهار سيلاب و
اهداف تفريحي استفاده ميگردند.
هدف يك مخزن، مهار سيلاب و ذخيره قسمتي از جريان سيلاب به منظور كـاهش حـداكثر آن
ميباشد. در صورتيكه سيلابهاي رودخانه داراي خصوصيات فصلي باشند، كارايي مخازن چندمنظوره
براي كاهش پيك سيلاب به نحو قابل ملاحظهاي افزايش مييابد. در شرايط ايده آل مخزن درست در
بالادست منطقه حفاظت شده قرار دارد و بهره برداري از آن به منظور كاهش حداكثر سيلاب به ظرفيت
گذردهي ايمن پايين دست صورت مي گيرد. سيلاب ذخيره شده با توجه به زمان وقوع آن يا به تـدريج
رها ميشود و يا در صورتيكه پايان فصل سيلاب نزديك باشد، براي مصارف آبياري و توليدبرق ذخيره
ميشود. در صورت وجود حوزه مياني بين سد و منطقه مورد حفاظت، هدف مديريت مخزن در جريـان
سيلاب جاري شدن حداقل سيلاب در منطقه حفاظت شده خواهد بود كه در اينصورت الزاماً سيلاب در
محل سد حداقل نخواهد بود. در صورتيكه سيلابهاي رودخانه داراي خصوصيات فصلي باشند، كارايي
مخازن چند منظوره براي كاهش پيك سيلاب به نحو قابل ملاحظهاي افزايش مييابد.